Đăng ngày: 06/02/2023
Lãnh đạo tối cao Iran, giáo chủ Ali Khamenei hôm Chủ Nhật 05/02/2023 đã ra lệnh ân xá hoặc giảm án tù cho nhiều người bị giam giữ, trong đó có những người bị bắt trong các cuộc biểu tình gần đây. Biện pháp ân xá hoặc giảm án tù được lên kế hoạch cho lễ kỷ niệm 44 năm Cách mạng Hồi Giáo Iran 11/02.
Sắc lệnh của giáo chủ Ali Khamenei, người có tiếng nói quyết định về mọi vấn đề liên quan đến Nhà nước Iran, nằm trong khuôn khổ lệnh ân xá thường niên mà lãnh đạo tối cao đưa ra trước lễ kỷ niệm Cách mạng Hồi giáo Iran 1979. Sắc lệnh này không nêu cụ thể số người được hưởng lệnh ân xá hoặc giảm án tù, nhưng nhiều cơ quan truyền thông nêu con số « hàng chục ngàn người ». Sắc lệnh không giải thích lý do quyết định của giáo chủ Khamenei, thế nhưng trên thực tế, các nhà tù và trung tâm giam giữ trong cả nước đã quá tải.
Thông cáo cho biết, những ai « bị buộc tội làm gián điệp, giết người và cố ý gây thương tích, phá hủy và đốt phá các cơ quan của chính phủ, quân đội và các cơ sở công cộng » sẽ không được ân xá. Trên trang Mizan Online, tư pháp Iran nhấn mạnh những người bị bắt liên quan đến phong trào phản kháng sẽ chỉ được trả tự do nếu họ ký « tuyên bố hối hận và cam kết bằng văn bản là không tái phạm tội cố ý tương tự ».
Mahmood Amiry-Moghaddam, thuộc tổ chức nhân quyền Iran Human Rights, có trụ sở lại Oslo, Na Uy, gọi đây là « lệnh ân xá đạo đức giả » của Khamenei. Theo nhà hoạt động này, không chỉ tất cả những người biểu tình phải được trả tự do vô điều kiện, mà những người ra lệnh đàn áp đẫm máu và những người thực hiện đều phải bị quy trách nhiệm.
Theo tổ chức Human Rights Activists tại Iran, hơn 19.600 người đã bị bắt và ít nhất 527 người đã bị giết hại trong các cuộc biểu tình chống chính phủ nổ ra từ hồi tháng 09/2022 và làm rung chuyển đất nước, sau khi một phụ nữ bị đánh chết chỉ vì mang khăn trùm hijab không phù hợp với luật Hồi giáo.
Cũng trong ngày hôm qua, theo AFP, cựu thủ tướng Iran Mir Hossein Moussavi (1981-1989) và cựu tổng thống Mohammad Khatami (1997-2005) kêu gọi « một sự thay đổi sâu sắc » trong hệ thống chính trị Iran để đối phó với « cuộc khủng hoảng về tính chính danh » của chế độ Teheran.